Chúc Xuân
Mùa Xuân, tiết trời ấm áp, khí xuân chan hòa mở đầu cho một năm mới, muôn hoa đua nở, lòng người bao dung, khoan thai thư thái, nhã nhặn, lịch sự, vui vẻ cùng nhau…dường như các vị hiền triết thời cổ đại đều nhìn thấy các hiện tượng thiên nhiên lạ thường này để bày cho nhân quần xã hội một cách sống thích nghi để trở thành một tập tục chung cho nhân loại, một cách sống thanh bình, vô lo – tri ân báo đức, lễ nghĩa vuông tròn, quan tâm đối đãi trên dưới với niềm thương yêu, tôn kính và cố gắng sao cho niềm tương kính hòa bình, thương yêu nhau trải dài suốt năm, suốt nhiều năm, cho đến suốt đời.
Những câu chúc lành vang trên cửa miệng thoạt đầu rất đơn sơ nhưng hàm ý sâu rộng như:
“Dồi dào sức khỏe” có thể những người tuổi trẻ thừa dư sức khỏe nên câu này rất đổi bình thường nhưng đối với những ai trung niên và lão niên câu chúc này rất có giá trị vì ở những khoảng tuổi này “Sức khỏe là vàng” có khi tốn rất nhiều vàng để giữ lấy một sức khỏe bình thường mà không được. Cuộc đời, ta đã phung phí sức khỏe suốt tuổi thanh xuân như chàng “Dũng sĩ cưỡi trên lưng con ngựa vàng” để rong ruỗi, bôn ba đi tìm những thứ hư ảo không thật – say tốc độ khi đắc chí; bi quan chán chường đắm say lúc thất bại, trong khi đi tìm những niềm vui thì đồng thời cũng rước lấy biết bao phiền não, khổ lụy vào mình đến khi tuổi già đến thì mới tiếc nuối những ngày tháng nhựa sống tràn trề mà mình đã từng có. Cũng có thể là sau một cơn bệnh, sau trận tai ương những người tuổi trẻ sẽ càng thấm thía điều này. Thế nên, Kinh Niết Bàn cũng có câu: “Vô bệnh là điều rất lợi”.
“Bình an vô sự”, câu chúc này cũng rất bình thường nhưng rất từng trải trong đời sống thế nhân. Trong Bách Trượng thanh quy, câu đầu tiên: “Thiền môn lấy vô sự làm hưng thịnh”, bởi sống trong nguyên lý duyên khởi khi điểm tốt khởi thì cái xấu cũng chung khởi làm cho ganh đua, ganh tỵ, tranh đấu bất bình, thị phi, trắng đen, gian ngụy… biến hình sinh ra các hung sự phải giải quyết – có người ngậm đắng nuốt cay mà bỏ qua; cũng có người ngậm lấy oán thù mà chờ dịp làm thương tổn đạo tâm, đạo tình ngăn cách bất hòa.
Đối với thế nhân, bình an vô sự càng có nghĩa lớn lao hơn, các hiện tượng bát nạn, cửu xâm, thất tình, lục dục trùng trùng không lúc nào yên, thường thì “Phúc bất trùng lai họa vô đơn chí” làm cho đời sống khó khăn khốn đốn. Chính những lúc này người ta càng câu cho được “Bình an vô sự” cho mình và người thương, người thân của mình nhiều hơn.
Phật giáo có câu chúc chư Tôn Thạc Đức rất hay mà chỉ có hàng Phật tử thuần thành và chư Tôn Đức mới thông hiểu đó là “Tứ đại điều hòa” bốn nguyên tố vận hành phù hợp theo từng mùa để giữ sự bình an của thân và tâm, đất thì dung thông và bền chắc; nước mềm mại và lưu chuyển; gió thời lay động thích ứng; lửa thời ấm áp châu thân – Điều hòa được tứ đại để điều khiển cái khổ thứ tám trong bát khổ là “Ngũ ấm xí thạnh khổ” cái nào trong tứ đại mà hừng thạnh lên thì cũng gây bất an cho thân và tâm – Câu chúc này cũng tương đương với câu chúc Thân tâm thường an lạc nhưng có vẻ như khuyến tấn nhiều hơn, làm cách nào để gìn giữ tứ đại điều hòa? Phải chuyên cần cố gắng công phu, chấp tác, thiền định, giữ gìn chánh niệm..v..v. (có điều kiện) thì tứ đại mới có thể điều hòa.
Mùa hạ oi bức, mùa thu se khô, mùa đông lạnh giá, duy có mùa xuân ấm áp sau giá đông và chan hòa hơn cả, đời sống tu hành chốn thiền môn là làm sao nhiếp phục được tâm ý điều hòa, tạo được sự an lạc giữa thân và tâm – Khi thân tâm thường an lạc ấy chính là mùa xuân thường tại. Không phải chờ đến mùa xuân mai mới nở, hay lúc xuân đi hoa úa tàn mà “đêm qua sân trước một nhành mai” của Mãn Giác thiền sư bày tỏ một tự tánh an bình hằng hữu của “Thế giới bình”.
Đối với chư Tăng Ni, hành Phật tử có một câu chúc rất là phổ biến: “ Pháp thể khinh an – Chúng sinh dị độ” Từ ngữ “Khinh an” là một hành trạng trong Thất Bồ Đề Phần mà các hành giả tu trì tinh tấn thường đạt đến, lúc này, các sự đi, đứng, nằm, ngồi đều nhẹ như mây, như lông hồng, tự tánh hiển lộ, pháp thể tức hiện và “Chúng sinh dị độ” nghĩa là chúng sinh có khó độ đến đâu thì cũng độ được – Có nhiều đạo hữu không hiểu nên sửa câu chúc thành “Pháp thể khang an” là không đúng pháp ngữ, là chưa hiểu sâu vào Bát Chánh Đạo.
Giới trẻ ngày nay luôn có những phát kiến làm cho những câu chúc mới lạ hơn, còn các anh chị em Phật tử trẻ thì sao? Phát tài, phát lộc, tiền vô ào ào, tiền đầy két sắt, thăng quan, tiến chức, muốn gì được nấy…. muốn được hay không được những điều này đều có những cái giá phải trả trong cuộc sống đua tranh và bon chen này.
Đối với chúng ta, câu chúc xuân giống như đang chực chờ nơi tâm khảm, gặp nhau tay bắt mặt mừng hay chắp tay hoa cúi chào là phát ra lời chúc lành với nhau, nói năng lưu loát và vui vẻ, có khi cũng rất khôi hài tạo ra những tiếng cười đầu năm – đây là một thói quen tốt và rất cần trong giao tế ra ngoài cộng đồng, cho dù sau này có thể câu chúc chỉ còn rất ngắn: “happy new year” Chúc mừng năm mới!
Đức Quảng