Trong những ngày phục vụ Lễ Phật Đản. Song hành Ban hướng Dẫn Khánh Hòa trong tinh thần tri ân thực hiện đạo lý Uống nước nhớ nguồn, đã thông tri đến các đơn vị tập trung Huynh trưởng và đoàn sinh tham gia tích cực “Lễ tưởng niệm công đức của Bồ Tát Quảng Đức và các bậc Thánh tăng, chư Thánh tử đạo đối với Đạo pháp và dân tộc” do Chư Tôn đức tỉnh nhà tổ chức. Vì Khánh Hòa là nơi đản sinh của Bồ Tát Quảng Đức và có 4 vị Thánh tử đạo, tự thiêu bảo vệ Phật giáo trong pháp nạn năm 1963 xuât thân từ GĐPT đó là:
1- Ni cô Thích Nữ Diệu Quang tục danh Ngô Thị Minh Nguyệt, sinh ngày 11.1. năm 1936 đoàn sinh GĐPT Thiện Đạo Nha Trang, đã tự thiêu vào lúc 08 giờ ngày 26.6. năm Quý Mão , tức ngày 15.8.1963 tại cạnh trường Hòa Xuyên, Quận Ninh Hòa Tỉnh Khánh Hòa. Là ngọn đuốc thứ tư của pháp nạn 1963.
2- Ni Cô Thích Nữ Diệu Tri tục danh là Lê Thị Hiếu, sinh ngày 1-1-1939 gia nhập GĐPT từ lúc 6 tuổi. Năm 1961 là Ban viên BHD Quảng Trị với chức vụ Ủy viên Oanh Vũ Nữ. Năm 1963, tức năm 24 tuổi Ni cô thí phát quy y với Bổn sư là Sư bà Thíc Nữ Đàm Hương, tu học tại Ni viện Diệu Quang Nha Trang. Năm 1966, vì thấy tình trạng đau buồn của đất nước và Đạo pháp, Ni Cô đã phát nguyện tự thiêu vào lúc 02 giờ sáng ngày 4.6.1966 tức 16-4 năm Bính Ngọ, trước đài Quán Thế Âm Ni Viện Diệu Quang Nha Trang.
3- Sư Cô Thích Nữ Thông Huệ tục danh Nguyễn Thị Lộc Đài, pháp danh Hạnh Phước, sinh ngày 3.4.1937, là một chị trưởng có rất nhiều tâm huyết phục vụ cho tổ chức GĐPT. Năm 18 tuổi thọ giới với Sư Bà Thích Nữ Tâm Đăng ở chùa Linh Sơn Cầu Đá. Pháp nạn 1963, trước sự thống khổ của tín đồ và nguy ngập của đạo pháp, Ni Cô đã phát nguyện tự thiêu, nhưng ý nguyện không thành vì Bổn sư không chấp nhận. Và pháp nạn 1967, để cảnh tỉnh những người phản bội Đạo pháp và dân tộc, cùng sự mê muội của chính quyền, Ni Cô đã châm lửa tự thiêu lúc 19 giờ 20 ngày 1.11.1967 tức ngày 29-9 năm Đinh Mùi, nơi tam cấp đường lên Kim Thân Phật tổ sau chùa Long Sơn Nha trang.
4- Nữ Huynh Trưởng GĐPT VN Diệu Mai, Nguyên Thường Đào Thị Yến Phi tự thiêu trước tòa Hành chánh tỉnh Khánh Hòa lúc 14g30 ngày 26.1-1965 nhằm ngày 24 tháng 12 năm Giáp Thìn.
Vinh dự là một trong 4 địa điểm trong nước được tổ chức lễ tưởng niệm, theo chương trình chính bắt đầu vào các ngày 19-20 và 21 tháng 4 năm Quý Tỵ tới. Nhưng vừa qua hưởng ứng lời yêu cầu chư vị Tôn đức trong ban tổ chức, đến các nơi chứng tích sự hy sinh để làm lễ tưởng niệm như: Ni viện Diệu Quang. Đài tưởng niệm Xứ Trầm Hương – Công viên Yến Phi… đã có trên 150 Huynh trưởng và đoàn sinh trong Huyện Diên Khánh và Thành phố Nha Trang tham gia. Đặc biệt anh chị em trong đồng phục Lam, đã quay quần cất bài ca “ Thân ái” nơi bải biển trước công viên Yến Phi để tưởng nhớ lại “cảnh cũ còn đây , người xưa đâu rồi” . Sau đó về lại chùa Trung Nghĩa Kỳ Viên, nơi trụ trì của Thầy Cố Vấn giáo hạnh BHD tỉnh. Bởi nơi đây lúc 05 giờ chiều ngày 4 -6 1963 như đã định sẽ tổ chức lễ kỳ siêu tuần thứ tư cho các Thánh Tử vì đạo. Nhưng mới 15 giờ Cảnh sát đã chặn hết các nẻo đường không cho tín đồ đến làm lễ. Quân đội sắp hàng giăng tay ngang cấp chùa, buộc lòng chư Tăng và tín đồ quì ngay cấp chùa giữa ngã ba quốc lộ 1 làm lễ, sau biến thành đoàn người đông đảo diễn hành qua các đường phố Nha Trang. Hôm nay, tại đây một đoàn sinh thế phát xuất gia, trước Tam bảo và huynh trưởng đoàn sinh có mặt Thầy đã xúc động và căn dặn nhiều điều để em làm hành trang lên đường thực hiện sứ mệnh cao cả “Trưởng tử Như Lai”.
Tâm Kim- Phước Minh
